Khi sức khỏe của nền kinh tế được “đo” bằng cơ sở hạ tầng sân bay

Ở nhiều nước trên thế giới, việc phát triển hạ tầng hàng không luôn được chú trọng, bởi đây được coi là bàn đạp có vai trò “kích hoạt” nền kinh tế.

Cơ sở hạ tầng hàng không đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế. (Ảnh Shutterstock)

Cơ sở hạ tầng thúc đẩy tăng tốc kinh tế

Theo một thống kê của Nhóm Hành động Vận tải Hàng không (ATAG), trong năm 2014, tổng tác động trực tiếp và gián tiếp đến nền kinh tế toàn cầu của ngành hàng không đạt 2,7 nghìn tỷ đồng. ĐÔ LA MỸ; Con số này tương đương với khoảng 3,5% GDP thế giới.

Trong cùng năm đó, 6,4 nghìn tỷ đô la hàng hóa, tương đương 35% giá trị thương mại toàn cầu, đã được vận chuyển bằng đường hàng không. 87% hàng hóa của ngành thương mại điện tử cũng được chuyển đến tay khách hàng bằng các chuyến bay; Con số này ước tính sẽ đạt 91% vào năm 2025. Đồng thời, ngành vận tải hàng không tạo ra 67 triệu việc làm. Những con số trên đã góp phần cho thấy hạ tầng hàng không là một mắt xích quan trọng của nền kinh tế.

Trên thế giới, có rất nhiều khu vực và quốc gia đo lường sức khỏe của nền kinh tế nhờ hạ tầng hàng không. Bởi khi mảnh ghép này được chú trọng phát triển sẽ tạo động lực, nền tảng để thúc đẩy các ngành phụ thuộc như du lịch, logistics, xuất nhập khẩu hay nhóm ngành dịch vụ… tiến xa hơn.

Ví dụ ở khu vực Caribe, du lịch là một ngành then chốt của nền kinh tế. Với các thị trường như Cuba, Guyana, Martinique, Saint Lucia, Trinidad và Tobago, và Cộng hòa Dominica, hơn 90% khách du lịch được ghi nhận đến bằng đường hàng không. Năm 2014, theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA); ngành công nghiệp hàng không đã mang lại cho các quốc gia Caribe này 27 tỷ đô la doanh thu du lịch; trong đó 24,3 tỷ USD là du lịch giải trí và 2,7 tỷ USD là du lịch kinh doanh. Số tiền này đủ để trang trải chi tiêu công cho chăm sóc sức khỏe và giáo dục của khu vực.

Tương tự, đối với Nhật Bản, cơ sở hạ tầng hàng không đóng vai trò to lớn trong kết nối liên vùng, liên quốc gia, tạo tiền đề cho ngành giao thông vận tải phát triển. Theo thống kê từ IATA, năm 2017, vận tải hàng không đóng góp cho Nhật Bản 118 tỷ USD GDP, và 798 tỷ USD tổng kim ngạch xuất nhập khẩu. Nhiều chuyên gia cho rằng, ngành giao thông vận tải có ảnh hưởng không nhỏ trong việc đưa Nhật Bản trở thành nền kinh tế lớn thứ ba trên thế giới.

Cơ sở hạ tầng hàng không cũng là một yếu tố thiết yếu của ngành du lịch và vận tải. (Ảnh Shutterstock)

Nhìn chung, việc phát triển hạ tầng hàng không đối với nhiều quốc gia trên thế giới không chỉ nhằm tăng cường kết nối hạ tầng, thúc đẩy du lịch, giao thông mà còn gián tiếp mang lại những giá trị kinh tế khác. chẳng hạn như an sinh xã hội; tạo việc làm cho lao động địa phương và mở ra cơ hội phát triển kinh tế địa phương lành mạnh và bền vững hơn.

Còn không gian nào cho Việt Nam?

Việt Nam hiện có 22 sân bay đang hoạt động. Trong đó, chỉ có sân bay Vân Đồn do một doanh nghiệp tư nhân đầu tư và khai thác. Theo quy hoạch tổng thể, tầm nhìn đến năm 2050, nước ta sẽ có 31 cảng hàng không, trong đó có 14 sân bay quốc tế và 17 sân bay nội địa.

Là một đất nước có biển dài và nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng; tài nguyên thiên nhiên đa dạng với vị trí chiến lược; Việt Nam được đánh giá là có nhiều tiềm năng phát triển du lịch cũng như là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, để khai thác triệt để lợi thế sẵn có và biến tài nguyên thiên nhiên thành nguồn thu dồi dào thì vai trò của cơ sở hạ tầng, trong đó có hàng không là vô cùng quan trọng.

Việt Nam đang trên đường tháo gỡ những nút thắt của cơ sở hạ tầng hàng không. (Ảnh Shutterstock)

Chẳng hạn, các địa phương vùng Tây Bắc là nơi hội tụ nhiều cảnh quan đẹp, khí hậu mát mẻ, thích hợp để phát triển các mô hình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng cao cấp, du lịch mạo hiểm hoặc công nghiệp chế biến. ; xuất khẩu nông lâm sản, thủ công mỹ nghệ … Tuy nhiên, do giao thông đi lại khó khăn nên khả năng tiếp cận còn hạn chế.

Tương tự, Tây Nguyên – khu vực có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế, chính trị, quốc phòng, an ninh, cũng là khu vực có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế như du lịch sinh thái hay chế biến, xuất khẩu nông sản. – Sản phẩm lâm nghiệp. Tuy nhiên, lưu lượng truy cập còn hạn chế khiến nhiều tài nguyên không thể tiếp cận và chưa được khai thác; Hoạt động giao thương gặp nhiều trở ngại.

Trong bối cảnh, có tới 58% khách du lịch trên thế giới đi bằng đường hàng không (theo UNWTO) và 40% giá trị xuất khẩu của thế giới được tạo ra thông qua vận tải hàng không (theo ATAG); Rõ ràng, vai trò của hạ tầng hàng không đối với các quốc gia trong đó có Việt Nam trong việc tạo động lực phát triển kinh tế là không thể phủ nhận.

Nền kinh tế, thương mại càng sôi động thì đòi hỏi cơ sở hạ tầng hàng không phải được hoàn thiện để theo kịp tốc độ phát triển. (Ảnh Shutterstock)

Đó cũng là lý do, nhiều cường quốc trên thế giới đã bắt tay vào phát triển mạng lưới hàng không dày đặc trong nhiều năm qua. Điển hình như Mỹ hiện có gần 20.000 sân bay; Trung Quốc dự kiến ​​sẽ có 450 sân bay vào năm 2035, trong khi Nga cũng sở hữu 1.218 sân bay. Ngay trong khu vực ASEAN, Thái Lan hiện có 38 sân bay; Malaysia có 66 sân bay với 38 sân bay thương mại; Philippines có 70 sân bay, trong khi Indonesia có ít nhất 683 sân bay với 34 sân bay thương mại.

Có thể thấy, với diện tích lớn, nhiều nước đã xây dựng nhiều sân bay, tuy nhiên việc đầu tư vào các cảng hàng không nhằm phục vụ các chiến lược kinh tế dài hạn như: thu hút đầu tư, du lịch, phát triển các khu đô thị, khu công nghiệp; tăng cường giao thương … hoặc tạo thêm việc làm, cải thiện an sinh xã hội để tạo đà cho nền kinh tế cất cánh.

Theo chuyên gia kinh tế Vũ Quốc Chính, phát triển hạ tầng hàng không cũng là một động thái đáng mừng: “Nếu phát triển hiệu quả mạng lưới cảng hàng không di động sẽ thu hút được tầng lớp khách hàng thượng lưu, có thu nhập cao, giúp ngành du lịch của từng địa phương phát triển phát triển các sản phẩm du lịch cao cấp, đón đầu sự phát triển của hàng không chung trong tương lai ”.

Trả lời câu hỏi mỗi nước nên có bao nhiêu sân bay cần có sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà kinh tế, nhà quy hoạch để đánh giá, đo lường tác động, cho phù hợp với điều kiện của từng nước. Tuy nhiên, so với các nước trong khu vực, mật độ sân bay của nước ta còn “lép vế”. Và đây cũng là bài toán Việt Nam cần sớm tìm ra lời giải thỏa đáng để có thể phát triển tương xứng với tiềm năng và lợi thế sẵn có.

Tùng Dương