Đồng yên yếu ảnh hưởng đến niềm tin của các nhà sản xuất lớn của Nhật Bản

Nếu như trước đây đồng yên yếu mang lại luồng gió tích cực cho nền kinh tế thì xu hướng đồng yên yếu hiện nay không mang lại nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp sản xuất do cơ cấu doanh nghiệp thay đổi. “Tác dụng phụ” của việc đồng yên yếu đã lấn át tác động tích cực của xu hướng này và có thể trở thành nguyên nhân khiến Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Nhật Bản sụt giảm.

DI là một chỉ số thể hiện tỷ lệ giữa các doanh nghiệp có kỳ vọng tốt về hiệu quả kinh doanh với các doanh nghiệp bày tỏ mối quan tâm. Chỉ số DI tháng 9/2022 của các doanh nghiệp sản xuất lớn là dương 8 điểm, giảm 1 điểm so với đợt khảo sát tháng 6/2022 và ghi nhận 3 lần giảm liên tiếp. Chỉ số DI của doanh nghiệp nhỏ và vừa trong ngành sản xuất tăng 4 điểm. Trong lĩnh vực phi sản xuất, chỉ số BHTG của các doanh nghiệp lớn đạt 14 điểm, cải thiện 1 điểm so với lần khảo sát trước, doanh nghiệp nhỏ và vừa đạt 2 điểm, cải thiện 3 điểm.

Đồng yên yếu hơn có lợi cho các nhà xuất khẩu, tuy nhiên, đối với hầu hết các doanh nghiệp trong nước, đây là nguyên nhân khiến giá hàng hóa tăng khi giá nhập khẩu tăng. Theo báo cáo của Tankan, chỉ số DI dự đoán giá nhập khẩu hàng hóa của các nhà sản xuất lớn đạt 65 điểm, mức cao nhất kể từ tháng 5 năm 1980. Mặc dù giá tài nguyên thiên nhiên như dầu mỏ có xu hướng giảm, tuy nhiên, sự tiếp tục yếu kém của đồng yên khiến các doanh nghiệp trong nước bi quan về gánh nặng chi phí tiếp tục gia tăng.

Chỉ số DI dự báo giá bán sản phẩm đạt 36 điểm, tăng 2 điểm so với kỳ khảo sát trước. Đối với các doanh nghiệp sản xuất nhỏ và vừa, chỉ số DI dự báo giá nhập khẩu hàng hóa đạt 77 điểm và chỉ số DI dự báo giá bán sản phẩm đạt 37 điểm. Có thể thấy, chuyển việc tăng giá nhập khẩu sang giá bán sản phẩm của các doanh nghiệp là một lựa chọn khá khó khăn.

Theo Chuyên gia kinh tế trưởng Kobayashi Shunsuke của Trung tâm Nghiên cứu Chứng khoán Mizuho, ​​tác động đến xuất khẩu của doanh nghiệp khi đồng yên giảm giá 10% sẽ là dương 4,3 nghìn tỷ yên (29,68 tỷ USD), trong khi các doanh nghiệp nhập khẩu sẽ âm 4 nghìn tỷ yên. Trong bối cảnh các doanh nghiệp chuyển cơ sở sản xuất ra nước ngoài, dân số trong độ tuổi lao động ngày càng thu hẹp, đồng yên giảm giá sẽ làm chậm đà phục hồi kinh tế Nhật Bản.

Bên cạnh đó, đối với các hoạt động kinh tế phi kinh doanh như chi tiêu hộ gia đình, việc đồng yên giảm giá 10% sẽ có tác động tiêu cực ở mức 2,6 nghìn tỷ yên. Kobayashi cho biết: “Từ góc độ GDP, việc đồng yên giảm giá mang đến một yếu tố tiêu cực. Ảnh hưởng xấu cho toàn bộ nền kinh tế là sức mua giảm làm cho lợi nhuận cuối cùng của các doanh nghiệp giảm.

Tình trạng này cũng xuất hiện trong phát biểu của một số doanh nghiệp đầu ngành trong lĩnh vực xuất khẩu. Giám đốc Toyota Motor Corporation, Toyoda Akio, cho biết về việc đồng Yên giảm giá: “Giá nguyên vật liệu và linh kiện nhập khẩu ngày càng tăng và các yếu tố bất lợi đang gia tăng. Lợi nhuận ròng cả năm của công ty có thể đạt 45 tỷ Yên do sự mất giá của đồng đồng yên so với đồng USD, tuy nhiên, yếu tố tác động không thể không kể đến khi các công ty sản xuất linh kiện phải gánh một phần chi phí do giá nhập khẩu tăng cao ”.

Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Nissan Motor Makoto Uchida cho biết: “Không ai có thể đoán trước được xu hướng tiếp theo sẽ là gì và như thế nào. Trong điều kiện tỷ giá hối đoái biến động, cần phải xem xét lại cách thức thực hiện hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp ”.

Doanh nghiệp hoạt động theo hình thức nhập khẩu đang trong giai đoạn khó khăn. Giám đốc Nitori Holdings, Masanori Takeda, cho biết: “Tốc độ giảm giá của đồng yên là cực kỳ nhanh. Doanh nghiệp lâm vào cảnh phải tăng giá bán sản phẩm từ 10 – 20% ”. Ông Tanima, giám đốc Skylark Holdings, một chuỗi cửa hàng lớn tại Nhật Bản, cho biết: “Hiệu ứng lạm phát đang vượt qua giả định ban đầu. Công ty đang theo dõi các chỉ số và có thể tăng giá vào tháng 10 năm 2022, sau đợt tăng giá vào tháng 7 vừa qua ”.

Tâm điểm chú ý trong thời gian tới là kinh tế thế giới sẽ suy giảm như thế nào khi các nước chủ chốt như Mỹ, châu Âu đẩy nhanh tốc độ tăng lãi suất. Chỉ số DI dự báo triển vọng kinh doanh của tất cả các doanh nghiệp lớn tại Nhật Bản là tích cực 11 điểm, tương đương với kỳ khảo sát trước. Tuy nhiên, chỉ số này đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ là âm 4 điểm. Khi xu hướng đồng yên yếu không dừng lại, giá nhập khẩu sẽ tiếp tục tăng và những tác động tiêu cực đang dần ảnh hưởng đến nền kinh tế Nhật Bản là không thể phủ nhận.