Giải quyết ‘cơn khát’ vốn cho doanh nghiệp
Sống sót sau đại dịch được hai năm, nhiều doanh nghiệp trở nên kiệt quệ khi nền kinh tế bắt đầu hồi sinh. Nguyên nhân là do không có hoặc có rất ít doanh thu trong khi vẫn phải trả nợ, lãi vay ngân hàng và các chi phí khác để duy trì và hoạt động kinh doanh ở mức tối thiểu. Bên cạnh đó, những tác động bất lợi ập đến: chi phí nguyên liệu sản xuất tăng cao, giá nhiên liệu leo thang gây áp lực lên chi phí logistics vốn đã tăng rất cao trong hơn hai năm xảy ra dịch bệnh.
Trước tình trạng “khát” vốn, nhiều doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng. Nguyên nhân cơ bản là do các doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ nên năng lực tài chính chưa cao do hạn chế về quản lý dòng tiền, chứng từ, báo cáo tài chính. Nhiều doanh nghiệp chưa đáp ứng được điều kiện vay vốn ngân hàng do vấn đề tài sản đảm bảo, phương án kinh doanh khả thi, lịch sử trả nợ và các điều kiện, thủ tục vay vốn khác. Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước kiểm soát chặt chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, thậm chí việc nới room tín dụng ngày 7/9 đối với một số ngân hàng thương mại từ 0,7% lên 4% cũng không thể đạt được. giải quyết vấn đề thiếu vốn của doanh nghiệp hiện nay.
Theo bà Phạm Thị Ngọc Thúy, Giám đốc Văn phòng Nghiên cứu và Phát triển Kinh tế, doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh chiếm 95% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam. Nếu vấn đề cho vay tín dụng không được giải quyết, doanh nghiệp, hộ kinh doanh này sẽ đứng trước nguy cơ phá sản vì hai lý do: không có tiền trả lương cho người lao động dẫn đến mất nhân lực, không có vốn làm ăn. Các hoạt động kinh doanh và đầu tư mới không thể khắc phục được hậu quả sau đại dịch.
Trong bối cảnh đó, việc đề ra các biện pháp giải quyết vấn đề vốn cho doanh nghiệp là hết sức cần thiết và cấp bách. Các chuyên gia cho rằng, các doanh nghiệp cần cơ cấu lại hoạt động sản xuất kinh doanh cho phù hợp với tình hình tài chính hiện có và năng lực, sở trường của doanh nghiệp. Đồng thời là nâng cao năng lực của doanh nghiệp thông qua hệ thống đào tạo quản lý tài chính.
Minh bạch tài chính để sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn, giảm thiểu chi phí và rủi ro cho cả doanh nghiệp và ngân hàng cũng là một giải pháp quan trọng. Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng cần tính toán các phương án huy động các nguồn vốn khác nhau như phát hành trái phiếu, thu hút vốn FDI, vốn đầu tư tư nhân …. để giảm rủi ro khi chỉ phụ thuộc vào nguồn vốn tín dụng từ ngân hàng.
Đối với các ngân hàng, việc đầu tiên là phải thực hiện tốt Nghị quyết 42 của Quốc hội trong xử lý nợ xấu, bởi đây là “cục máu đông” cản trở việc mở room cho cộng đồng doanh nghiệp. Cùng với đó, các ngân hàng cần cải tiến, đổi mới công nghệ, tiết giảm chi phí hành chính để giảm lãi suất cho vay; xem xét, xúc tiến cho vay tín chấp, đánh giá hiệu quả và khả năng sinh lời của các dự án đầu tư tài trợ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Đối với các cơ quan quản lý nhà nước, cần bám sát diễn biến trong nước và quốc tế để ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, tỷ giá, mặt bằng lãi suất phù hợp; cải thiện mạnh mẽ chất lượng môi trường đầu tư kinh doanh, giải ngân vốn đầu tư công, các giải pháp giải phóng vốn tín dụng, trái phiếu, quỹ đầu tư …. hợp lý, lành mạnh và hiệu quả. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiếp tục cung cấp vốn thông qua nghiệp vụ thị trường mở và nghiệp vụ tái cấp vốn để hỗ trợ thanh khoản cho các ngân hàng thương mại. đến nơi còn thiếu nhằm tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp tiếp cận vốn.