Sữa mẹ loãng có phải do thiếu chất dinh dưỡng?

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Trong ít nhất 6 tháng đầu đời, sữa mẹ gần như là nguồn duy nhất giúp trẻ duy trì hoạt động sống, tăng trưởng, cơ thể khỏe mạnh, tăng cường hệ miễn dịch … Bác sĩ Chuyên khoa 1 Phạm Đỗ Uyên – Bác sĩ Trưởng phòng Nutrihome Hoàng Văn Thụ Hồ Chí Minh (Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome) cho biết, hàng ngày có rất nhiều bà mẹ đến phòng khám dinh dưỡng đặt câu hỏi về việc sữa loãng hay đặc thì đủ chất cho con.

Bác sĩ Uyên cho biết, sữa mẹ đặc hay loãng về cơ bản có hàm lượng dinh dưỡng như nhau, không phải là dấu hiệu cho thấy sữa mẹ thiếu hay đủ. Nhiều mẹ hiểu nhầm rằng sữa loãng tức là trẻ bú sẽ chậm tăng cân hoặc trẻ nhanh đói. Trẻ tăng cân nhanh hay chậm còn phụ thuộc vào khả năng hấp thụ hay tình trạng sức khỏe riêng của từng trẻ.

Về cảm quan, sữa mẹ loãng là sữa có màu trắng trong, trắng đục, màu của nước vo gạo. Thông thường, đây là dấu hiệu mẹ đã ngừng sản xuất sữa non (thường trong 3-4 ngày đầu sau sinh), chuyển sang giai đoạn tiết sữa mẹ hoặc sữa trưởng thành. Thành phần trong sữa non có chứa nhiều beta-caroten nên thường có màu vàng cam.

Sữa trưởng thành gồm có hai loại: sữa non và sữa cuối. Sữa non là lượng sữa được tạo ra trong 10 phút đầu tiên của trẻ bú mẹ. Sữa có đặc điểm loãng, trong như nước vo gạo vì chứa nhiều nước nhưng vẫn đảm bảo chứa nhiều chất dinh dưỡng như protein, đường lactose, vitamin, khoáng chất… Sữa cuối là lượng sữa tiết ra ở hết cữ bú của trẻ. Thành phần dinh dưỡng trong sữa vẫn tốt như sữa non nhưng có thêm chất béo và đạm nên sữa đặc hơn. Mẹ nên cho trẻ bú từ 15 – 20 phút để trẻ bú hết sữa cuối.

Ngoài ra, sữa mẹ loãng còn có thể do mẹ cho con bú không đúng cách. Nếu mẹ cho con bú không thường xuyên, chất lượng sữa sẽ giảm, ngày càng ít đi. Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng kém, căng thẳng, mệt mỏi, sức khỏe kém, sử dụng chất kích thích (cafein, hút thuốc lá, uống nhiều rượu, bia,…) cũng là nguyên nhân.

Mỗi bé sẽ có khả năng hấp thụ và môi trường sống khác nhau nên việc tăng cân của bé không phụ thuộc hoàn toàn vào sữa mẹ. Tuy nhiên, sữa có thể không đạt hàm lượng dinh dưỡng tiêu chuẩn do chế độ dinh dưỡng của mẹ không phù hợp, bất kể sữa mẹ đặc hay loãng theo lẽ thường. Các mẹ có thể thực hiện xét nghiệm thành phần dinh dưỡng trong sữa để định lượng các chất dinh dưỡng, nếu còn lo lắng về chất lượng sữa của mình.

Máy thử sữa mẹ có thể giúp kiểm tra và đánh giá năng lượng, các thành phần cơ bản trong sữa mẹ như chất béo, protein, đường lactose, độ đặc, khoáng chất, nước, kẽm, sắt và canxi. “Tại Nutrihome, dựa trên kết quả phân tích thành phần sữa mẹ và thăm khám trực tiếp, chúng tôi sẽ xây dựng chế độ dinh dưỡng, thiết kế thực đơn phù hợp nhất với tình trạng dinh dưỡng của mẹ, giúp mẹ nâng cao sức khỏe, góp phần tăng số lượng và chất lượng của nguồn sữa cho trẻ em ”, bác sĩ Uyên nói.

Để tăng cường chất lượng sữa, mẹ cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt khoa học hàng ngày. Bạn nên bổ sung rau xanh, trái cây, tăng cường hấp thu vitamin, khoáng vi lượng và chất xơ. Bạn nên ăn thêm 1-2 bữa cá mỗi tuần, tăng cường thịt để đủ dinh dưỡng đạm cho cả mẹ và bé. Phụ nữ bổ sung canxi, vitamin D, sắt, kẽm… từ sữa, hải sản, nho, ánh nắng… giúp hệ xương của trẻ phát triển, tránh loãng xương sau này.

Uống đủ nước cũng là một phần không thể thiếu trong chế độ ăn uống khoa học của mẹ và bé. Nước giúp cơ thể đảm bảo lượng sữa mẹ dồi dào. Các mẹ nên duy trì uống đủ 2 lít nước mỗi ngày, tương đương với 8 – 10 cốc nước.

Sau khi sinh cơ thể mẹ thường mệt mỏi, sức khỏe kém ảnh hưởng đến lượng sữa tiết ra. Vì vậy, mẹ sau sinh cần được nghỉ ngơi, thư giãn một cách hợp lý. Mẹ cho con bú đều đặn, đúng bữa, đúng cách để tránh tình trạng mất sữa, tắc ống dẫn sữa. Chị em giữ tinh thần thoải mái, vui vẻ, tránh vận động mạnh, nói không với các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, massage ngực… sẽ góp phần tăng chất lượng sữa mẹ tiết ra.

Kim Thu